Władysław Okarmus

Urodził się 30 stycznia 1922 roku w Brodach koło Kalwarii Zebrzydowskiej (woj. krakowskie), jako syn zwrotniczego kolejowego Władysława i Józefy z domu Krupa. Od 1934 roku zajmował się modelarstwem lotniczym. W 1937 roku zdobył II miejsce w okręgowych zawodach modelarskich w Krakowie. W tym samym roku ukończył gimnazjum w Wadowicach i rozpoczął naukę w Państwowej Szkole Przemysłowej w Krakowie, którą przerwał wybuch wojny. 

W 1939 roku ukończył teoretyczny kurs szybowcowy. W latach 1938–1939 skonstruował i zbudował amatorski szybowiec szkolny, który sam oblatał po wojnie, w 1945 roku. W 1940 roku rozpoczął naukę w Liceum Mechanicznym w Krakowie, które ukończył w 1942 roku. Następnie pracował w Fabryce Obuwia Bata w Radomiu, najpierw na wydziale mechanicznym, później w biurze konstrukcyjnym. W fabryce działał konspiracyjnie jako członek AK. W lipcu 1944 roku, zagrożony zdekonspirowaniem, powrócił do rodzinnych Brodów. 

Od kwietnia 1945 roku pracował w fabryce Befama w Bielsku-Białej, jednak w 1946 roku przerwał pracę z powodu tyfusu. W 1947 roku zatrudniony został w Zjednoczeniu Przemysłu Kotlarskiego w Krakowie. W tym samym roku ukończył kurs szybowcowy w Bodzowie pod Krakowem, uzyskując kategorie A i B pilota szybowcowego, a następnie III klasę pilota szybowcowego i III klasę skoczka spadochronowego. 

W kwietniu 1948 roku rozpoczął pracę jako technik konstruktor w Instytucie Szybownictwa (późniejszy Szybowcowy Zakład Doświadczalny – SZD). Dyplom inżyniera mechanika o specjalności lotniczej uzyskał eksternistycznie na Politechnice Śląskiej w Gliwicach w 1951 roku. 

W trakcie trzydziestoletniej kariery konstruktorskiej pracował przy projektowaniu kilkudziesięciu prototypów. Brał udział w opracowaniu szybowców: IS-5 Kaczka, SZD-8 Jaskółka, IS-7 Osa, SZD-9 Bocian, SZD-15 Sroka oraz jako współkonstruktor SZD-14 Jaskółka M z usterzeniem motylkowym. Był konstruktorem prowadzącym szybowców: Mucha ter 50, SZD-12 Mucha 100 i Mucha 100A (łącznie 290 szt.), SZD-18 Czajka oraz autorem projektu SZD-23 Bocian 2. 

Stworzył rodzinę szybowców Foka: SZD-24 Foka, Foka B, Foka C, Foka 2, Foka 4 i 4A oraz SZD-32 Foka 5, uznanego w 1968 roku przez OSTIV za najlepszy szybowiec klasy standard. Zaprojektował także szybowce SZD-36 Cobra 15 (klasa standard) i SZD-39 Cobra 17 (klasa otwarta). Na Fokach i Cobrach polscy piloci zdobywali tytuły mistrzowskie na Szybowcowych Mistrzostwach Świata. Łącznie zbudowano 640 sztuk tych szybowców, eksportowanych do wielu krajów. 

Był konstruktorem szybowca SZD-40X Halny, na którym ustanowiono wiele rekordów. Zaprojektował również rodzinę szybowców Jantar Standard: SZD-41, SZD-41A, SZD-41B, SZD-48 Jantar Standard 2, SZD-48-1 Jantar Standard 2 oraz SZD-49 Jantar Standard K. Łącznie zbudowano 838 szybowców Jantar Standard. Wszystkich szybowców jego konstrukcji zbudowano 1759 sztuk. W latach 1960–1980 ponad połowa szybowców produkowanych w SZD była jego autorstwa. 

Posiadał patent nr 80816 („Chowane podwozie z osłoną luku zwłaszcza dla szybowców”), zastosowany na Cobrze, oraz był współautorem patentów nr 60518 („Układ zawieszenia płytowego usterzenia wysokości”) i nr 206401 („Układ sterowania powierzchnią sterową w płatowcu”), zastosowanych na Foce i Cobrze. 

Opublikował wiele artykułów w „Technice Lotniczej i Astronautycznej”, „Skrzydlatej Polsce”, „Biuletynie Informacyjnym ILot” i „Sailplane and Gliding”. Uczestniczył w kongresach OSTIV. Był członkiem SIMP i doradcą technicznym Sekcji Lotniczej Aeroklubu Bielsko-Bialskiego. Jego hobby obejmowało konstrukcję i budowę samochodu oraz lotniarstwo. 

Opracował koncepcję lotni z dwoma płatami ustawionymi schodkowo, dającymi szczelinowy przepływ powietrza. Cenił pracę w skupieniu i samodzielność, a swoje koncepcje przedstawiał dopiero po ich dojrzałym opracowaniu. Był lubiany za rzeczowe i oszczędne wypowiedzi, pełne niezbędnych informacji. Mimo dużego dorobku twórczego i doświadczenia zawodowego, pozostawał skromny i pełen samokrytycyzmu. 

Otrzymał liczne odznaczenia i wyróżnienia, m.in.: Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi (1969), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1976), Medal im. Cz. Tańskiego, Brązowy, Srebrny i Złoty Medal Zasługi dla Obronności Kraju (1972), Medal XXX-lecia PRL, Nagrodę Państwową II stopnia zespołową, Dyplom FAI Paula Tissandiera, Nagrodę OSTIV za szybowiec Foka 5 (1968), Nagrodę NOT indywidualną I stopnia i zespołową II stopnia, dwukrotnie Błękitne Skrzydła, Odznakę Zasłużonego Działacza Lotnictwa Sportowego (1975), Odznakę za Zasługi dla APRL. 

Ożenił się z Janiną z domu Klaja, ekonomistką. Miał córkę Grażynę, magister inżynier automatyki, pilotkę szybowcową. 

Zmarł 5 grudnia 1987 roku w Bielsku. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Kamienicy w Bielsku.