Wiesław Stafiej

Urodził się 3 stycznia 1933 roku w Rzeszowie. Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza w Katowicach, gdzie należał do harcerstwa oraz był w 1948 r. współorganizatorem Koła Ligi Lotniczej. Maturę zdał w 1950 r. Studia rozpoczął na Wydziale Lotniczym Politechniki Wrocławskiej, gdzie założył zespół wokalny rewelersów. Równocześnie ukończył dyrygenturę chóralną w Szkole Muzycznej. Po przeniesieniu na Politechnikę Warszawską w 1957 r. uzyskał dyplom mgr inż. lotnictwa. Następnie rozpoczął pracę w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej. Początkowo pracował jako konstruktor przy projektowaniu szybowców: wyczynowego SZD-19X Zefir, doświadczalnego bezogonowego SZD-20X Wampir i treningowego SZD-16 Gil. Z uwagi na swe zainteresowania teoretyczne, zaczął specjalizować się w obliczeniach, obejmując prowadzenie utworzonej w 1962 r. Sekcji Obliczeń Biura Konstrukcyjnego SZD. Po licznych reorganizacjach przedsiębiorstwa, sekcję przekształcono w Dział Opracowań Rozwojowych i Obliczeń. Wykonał sam, a także z kierowanym przez siebie zespołem, dokumentację obliczeniową około 30 typów szybowców i ich wersji rozwojowych, od SZD-19X Zefir, aż do SZD-56 Diana. Był autorem wielu metod obliczeń, m.in. złożonych ortotropowych struktur drewnianych i kompozytowych, metod programowania naziemnych prób statycznych i dynamicznych, wykorzystania pomiarów w locie, uwzględniania zjawisk aeroelastycznych, zmiennej geometrii profilu itp. W 1979 r. uzyskał tytuł doktora na Politechnice Rzeszowskiej, gdzie prowadził przez wiele lat wkłady z budowy konstrukcji lotniczych. Miał bogaty dorobek w zakresie publikacji, zarówno naukowo-technicznych, jak i popularyzatorskich. Wraz z inż. Adamem Skarbińskim napisał podręcznik „Projektowanie i konstrukcja szybowców” (1965 r.). Na łamach „Przeglądu Lotniczego” opublikował cykl „Projektowanie samolotu amatorskiego". Napisał zbiór wspomnień lotniczych „Z mewkami w klapie“ (1999 r.). Był autorem artykułów z zakresu teoretycznych podstaw techniki szybowcowej, publikowanych na łamach „Techniki Lotniczej i Astronautycznej” oraz „Biuletynu Informacyjnego ILot", a także za granicą - w „Aero Revue”, artykułów technicznych publikowanych głównie w „Skrzydlatej Polsce" oraz „Magazynie Technologa Przemysłu Lotniczego i Silnikowego" oraz wielu artykułów popularyzatorskich w „Skrzydlatej Polsce“, „Horyzontach Techniki” i innych czasopismach popularnonaukowych w kraju oraz w „Sailplane and Gliding“ w Anglii. Był autorem pierwszego w Polsce podręcznika „Lotniarstwo” (1978 r.). Uczestniczył w wielu krajowych lotniczych sympozjach naukowych, na których referował opracowane przez siebie zagadnienia z zakresu aerodynamiki, mechaniki lotu i wytrzymałości; nie stronił również od tematyki związanej z historią polskiego szybownictwa. Swobodne operowanie językami obcymi, szczególnie angielskim i niemieckim, pozwoliło mu na branie udziału w wielu międzynarodowych kongresach i sympozjach naukowych. Przedstawiał swe referaty na kongresach OSTIV w Polsce, USA, Jugosławii, Australii i Finlandii, reprezentował Polskę na Konferencji Generalnej FAI w Indiach. Od 1968 r. był przedstawicielem Polski w Radzie Ekspertów OSTIV przy Międzynarodowej Federacji Lotniczej FAI. Jako przedstawiciel OSTIV opracował i referował zagadnienia z zakresu aerodynamiki i obciążeń, a opracowania te stały się m.in. materiałem źródłowym międzynarodowych przepisów budowy szybowców OSTIV 71. Uczestniczył w sympozjach naukowych IDAFLIEG i EUROMECH '76 w RFN. Wielokrotnie był delegowany przez SZD w sprawach homologacji sprzętu szybowcowego i akwizycji w W. Brytanii, Australii, Finlandii, Francji, Holandii i USA. Był działaczem Koła Zakładowego SIMP, autorem ogromnej liczby prelekcji, głównie dla młodzieży. Zorganizował i prowadził w PZL-Bielsko lektorat techniczny języka angielskiego ze specyfiką słownictwa lotniczego, opracowując jednocześnie skrypt dla uczestników tego lektoratu. Uzyskał uprawnienia tłumacza tekstów technicznych NOT (język angielski i niemiecki). Był autorem przekładów na język angielski większości dokumentacji homologacyjnej polskich szybowców. Miał uprawnienia rzeczoznawcy oraz wykładowcy SIMP w specjalności lotniczej. Szkolenie lotnicze rozpoczął w Szkole Szybowcowej w Rzadkowie k. Piły w 1951 r. Miał uprawnienia instruktora szybowcowego i funkcję tę pełnił społecznie. Łatwość nawiązania kontaktu z najmłodszymi pozwoliła mu przekazać swe umiejętności kilku pokoleniom młodzieży lotniczej. Od 1960 do 1990 pełnił funkcję członka Zarządu, (m.in. sekretarza) Aeroklubu Bielsko-Bialskiego. W latach 1969-1974 był członkiem Zarządu Głównego i Komisji Szybowcowej Aeroklubu PRL. Brał udział, jako współorganizator, w wielu imprezach lotniczych, przeważnie w pionie propagandy lub w komisjach sędziowskich. Od 1969 r. prowadził wykłady z zakresu mechaniki lotu na kursach dla instruktorów lotniczych APRL. Był propagatorem i konsultantem amatorskich konstrukcji lotniczych i lotniarstwa, szczególnie w zakresie obliczeniowym. Jako kapitan rezerwy lotnictwa był współorganizatorem i twórcą podstaw programowych Klubu Oficerów Rezerwy przy PZL-Bielsko. Był mężem zaufania w Związku Zawodowym Metalowców. Był bezpartyjny. W ciągu całego swojego życia otrzymał liczne odznaczenia i nagrody: Nagroda Państwowa - zespołowa I stopnia, Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi, Srebrny i Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”, Medal XXX-lecia PRL, Złota Odznaka im. J. Krasickiego, Odznaka 1000-lecia, Medal 50-lecia Lotnictwa Sportowego, Złota i dwukrotnie Srebrna Odznaka „Za zasługi w rozwoju województwa katowickiego", Złota Honorowa Odznaka SIMP, Nagroda „Za wybitne osiągnięcia techniczne” II stopnia - zespołowa (dwukrotnie, w 1972 za szybowiec Foka), Zespołowa Nagroda Prezydenta Miasta Bielska-Białej za opracowanie szybowców Orion i Jantar, „Błękitne Skrzydła” - wyróżnienie zespołowe oraz za szybowiec Orion i drugi r. za motoszybowiec Ogar, Srebrna Odznaka „Za zasługi d rozwoju przemysłu maszynowego", Odznaka Zasłużonego Działacza Lotnictwa Sportowego, Odznaka z plakietką „2 zasługi dla APRL", Złota i Srebrna Odznaka Zasłużonego Działacza LOK, Srebrna Odznaka Związku Zawodowego Metalowców, Srebrna Odznaka Zasłużonego Działacz ZZM, Odznaka XX-lecia Sportu Śląskiego, Dyplom OSTI, Dyplom FAI im. Tissandiera. Miał zamiłowanie do rozważań teoretycznych i wnikliwego rozwiązywania zagadnień technicznych oraz ich popularyzacji. Lubił prowadzić wykłady, odczyty i pogadanki. Miał silnie wykształcony zmysł dydaktyczny. Dzięki optymizmowi, poczuciu humoru i wybitnie uczynnemu usposobieniu zyskał sobie wśród kolegów i współpracowników duże uznanie. Przy dużej kulturze osobistej potrafił być bezkompromisowy wobec zła. Pisał fraszki i wiersze, rysował i uprawiał grafikę, grał na fortepianie. Był zamiłowanym turystą, narciarzem, żeglarzem. Uprawiał ogródek działkowy. Określano go jako człowiek renesansu. Był człowiekiem głęboko wierzącym, o dużym poczuciu ładu wewnętrznego. Życie traktował jak posłannictwo. Nie założył rodziny, opiekował się ciężko chorą matką. Zmarł 13 listopada 1995 roku w Bielsku-Białej, został pochowany na cmentarzu Grunwaldzkim. 

Ciekawostki: