Wizja strategii dla miasta Bielska-Białej
Poniższy tekst to pierwsza część syntetycznego opracowania opisującego tożsamość miasta Bielsko-Biała. Powstało ono w 2021 roku. W dalszej, niepublikowanej w tym miejscu części zawiera ono również wnioski i sugestie dotyczące przyszłości i dalszego rozwoju Metropolii w górach. Nie są to materiały tajne – autor chętnie podzieli się całą resztą wyników swojej pracy i zaprasza do interakcji.
Kraków / Bielsko-Biała, 30.11.2021 r.
Wstęp Bielsko-Biała to miasto wyjątkowe – jak żadne inne. Miasto z pewnością nie pozbawione wad, z wieloma miejscami do naprawy, z licznymi niewykorzystanymi możliwościami. Nikt nie jest doskonały, miasta idealne nie istnieją. Ale akurat Bielsko-Biała jest miejscem na tyle innym niż wszystkie, że powinno to mobilizować do podjęcia działań prowadzących do dorównania pozycji miasta z czasów rewolucji przemysłowej. Bielsko-Biała jest miastem tak niesamowitym, tak bardzo wciągającym i atrakcyjnym, że aż ciśnie się na usta pytanie: dlaczego nikt o tym nie wie? Dlaczego miasto, które 200 lat temu należało do najbogatszych i najbardziej dynamicznych na świecie, będąc jedną z niewielu kolebek innowacyjności i przedsiębiorczości o tak nowoczesnym charakterze, dziś jest w takiej a nie innej kondycji? Dlaczego wiedza o jego wielkiej i to całkiem niedawnej, świetlanej przeszłości jest oczywista tylko dla stosunkowo wąskiego grona historyków i entuzjastów miasta?
Łatwo jest być wielbicielem Miasta w górach. Dlatego zacznijmy od krytycznego spojrzenia: na pochwały czas przyjdzie później.
Współczesne Bielsko-Biała to miasto anty-piesze i anty-rowerowe, zawłaszczone przez maniakalnie nadużywających samochodów obywateli. Bielsko-Biała to miasto zapuszczonych, kiedyś pięknych kamienic. Główny deptak miasta to opustoszałe miejsce, w którego ponurych zakamarkach hula wiatr. Bielsko-Biała to miasto pozornie połączone – ale tak naprawdę wciąż trwale i skutecznie podzielone – przez brutalnie izolującą od siebie dawne Bielsko od dawnej Białej wielopasmową drogę, przez którą nie da się, będąc pieszym, płynnie i przyjemnie przedostać „na drugą stronę”. Bielsko-Biała to miasto o fałszywej tożsamości, to społeczność historycznie oszukana – przez niechęć do opowiedzenia swojej prawdziwej, wieloetnicznej historii. Bielsko-Biała to podupadłe dawne miasto przemysłowo-robotnicze, ukształtowane w dużym stopniu przez komunizm, osiedla z wielkiej płyty, urządzone przez nieistniejącą już branżę tekstylną. Bielsko-Biała to miasto niepotrzebnych kontrastów, zmarnowanych szans i niewykorzystanych możliwości. B.B. to również byłe miasto wojewódzkie, czego konsekwencje również odczuwa się do dziś.
Czy to źle? Nie. To bardzo dobrze, ponieważ szans wciąż jest wiele do wykorzystania, możliwości są ogromne, kontrasty powinny zawstydzać i mobilizować do działania. Bielsko-Biała to prawdopodobnie najciekawsze miasto w tej części świata. Taki potencjał należy umieć zagospodarować, mieć na takie miasto naprawdę AMBITNY PLAN. A ambitny plan – to dorównać Bielsku i Białej z czasów rewolucji przemysłowej, przegonić je, czyniąc ze współczesnego miasta nowoczesną, kosmopolityczną, górską metropolię – najlepsze miejsce do życia, pracy i spędzania czasu wolnego. Bielsko-Biała to miasto, które dziś koniecznie trzeba wymyślić od nowa.
Myślę, że po wielu miesiącach wspólnej pracy wielu lokalnych patriotek, autorytetów, aktywistek, znawców, polityków, artystek, entuzjastek czy wreszcie po prostu mieszkańców-obywateli – możemy wreszcie powiedzieć: MAMY TO! Dziękuję wszystkim za pomoc i współpracę, oraz możliwość spisania tej niezwykłej historii.
Mateusz Zmyślony
Współtwórca - razem z prof. Jerzym Hausnerem - koncepcji „Open Eyes Economy”, w tym modeli „Firma-Idea” / „Miasto-Idea” / „Marka-Kultura”, oraz m.in. koncepcji „Wyspy i Archipelagi”. Współorganizator corocznego Open Eyes Economy Summit w krakowskim ICE i jego Dyrektor Kreatywny.Redaktor Naczelny Open Eyes Magazine. Ekspert w dziedzinie komunikacji społecznej i marketingu. Pionier marketingu miejsc w Polsce, autor kilkudziesięciu strategii marek, miast i regionów, oraz projektów z zakresu marketingu wielkich wydarzeń (m.in. UEFA EURO 2012, EXPO 2022, a także ponad 30 miast i regionów, m.in. Krakowa, Warszawy, Sopotu, Kołobrzegu, Bielska-Białej, Dolnego Śląska, Małopolski i Śląska). Laureat ponad 20 profesjonalnych nagród w konkursach krajowych i międzynarodowych (w tym 3 światowych Globe Awards). Wykładowca wielu uczelni i publicysta. Autor ponad 200 publikacji branżowych w wielu czasopismach poświęconych zagadnieniom zarządzania i marketingu. Podróżnik: wraz z zespołem Stowarzyszenia Dookoła nominowany w 2012 roku do nagrody National Geographic Traveller w kategorii „Podróż Roku” za transafrykańską ekspedycję GloBall 2012. Wspólnie z córką Marią – autor książki „Wojny podwórkowe” (2019). Stały felietonista miesięcznika Architektura & Biznes: cykl „Wielomiasta”. Od 2017 roku scenarzysta filmowy i gameingowy, tworzący m.in. uniwersum „Baltica”
